Wijnstreek: Champagne

De Champagne streek is beroemd geworden door de gelijk genoemde mousserende wijn champagne en ligt ten oosten en noordoosten van Parijs.

In totaal beslaan de wijngaarden in deze streek ongeveer 34000 hectaren, verspreid over 313 gemeenten in vijf verschillende departementen. Dit is goed voor ongeveer 2% van het Franse wijngaard oppervlak.

Klimaat, Bodem & Ligging:

De ondergrond wordt in deze streek met name gekenmerkt met een op sommige plaatsen meer dan 200 meter dikke laag kalk en krijt. Miljoenen jaren geleden was dit gebied een grote binnenzee. Met het terugtrekken van het water is er een dikke laag ontstaan van fossielen van inktvisjes, zee-egels, baby oesters enz. Hier overheen is slechts enkele tientallen centimeters dunne laag aarde gekomen.
Deze bodemsamenstelling en –structuur draagt in belangrijke mate bij tot het karakter en de kwaliteit van de champagne. De kalksteen fungeert als een spons, die de waterhuishouding perfect reguleert en ze neemt snel de zonnewarmte op, die ’s avonds en ’s nachts weer afgegeven wordt.

Het is juist dit barre klimaat dat een cruciale bijdrage levert aan het karakter en de kwaliteit van champagne. De combinatie tussen het koele klimaat en de kalkgronden leveren de ideale omstandigheden voor de basiswijnen, gemaakt van pinot noir, pinot meunier en chardonnay, die veel zuur hebben, maar een gemiddelde body en weinig alcohol.

Belangrijkste wijn in deze streek:

Uiteraard is champagne de belangrijkste wijn in deze streek.

Deze beroemdste mousserende wijn heeft een AOP status. Naast het afgebakende geografische gebied waar de wijnranken mogen staan en waar deze wijn geproduceerd mag worden, staat ook het productie proces beschreven.

Vinificatie van Champagne

Champagne wordt als volgt gemaakt: De wijnmaker maakt allereerst een stille, droge basiswijn van met de hand geplukte druiven. Dit kan een blend zijn van verschillende druivenrassen en oogstjaren. Dan wordt er een mengsel van suiker en gist toegevoegd, voor de wijn wordt gebotteld, afgesloten en opgeslagen. Er vindt dan een tweede gisting plaats, waarbij het koolzuurgas oplost in de wijn en de wijn meer alcohol krijgt. Het opgeloste koolzuurgas veroorzaakt de luchtbelletjes in de wijn. Tijdens het gistingsproces vormen de dode gistcellen een bezinksel in de fles (lie). De wijn blijft vervolgens nog enige tijd rijpen op zijn lie. De lie geeft dan smaak af aan de wijn. Dit proces kan een aantal maanden of zelfs jaren duren. Voor champagne geldt dat dit minimaal een periode van 15 maanden moet zijn.

Na de rijping moet de wijn ontdaan worden van de neergeslagen gistcellen, omdat de wijn anders troebel zou worden. Dit kan op verschillende manieren en voor champagne geldt dat dit altijd volgens de traditionele manier (méthode traditionelle) gebeurt: De flessen worden zachtjes geschud en steeds rechterop gezet, zodat de gistcellen naar de hals van de fles glijden. Dit kan zowel handmatig als machinaal. De prop gistcellen in de flessenhals wordt vervolgens bevroren en wordt als gevolg van de druk die door de CO₂ in de fles is ontstaan naar buiten gedrukt, zodra de fles wordt opengemaakt. De inhoud van de fles wordt aangevuld met een mengsel van wijn en (meestal) suiker. De hoeveelheid suiker bepaalt de zoetheid van de champagne.

De meeste champagnes worden gemaakt van een blend van druiven uit verschillende oogstjaren, om de gewenste kwaliteit en consistentie te bereiken (non vintage wijn).

In uitzonderlijke jaren wordt soms een deel van de beste wijn gebruikt om een vintage champagne te creëren, ook millésimé genoemd.

Crémant

Wanneer een wijn op dezelfde manier wordt geproduceerd, maar buiten de Champagne regio, mag ze geen champagne heten. Wanneer ze wel in Frankrijk is gemaakt, krijgt ze de naam “crémant”. Ze zijn echter zelden zo complex als de meeste champagnes, maar prijstechnisch zijn ze zeer zeker wel interessant. De bekendste Crémant is de Crémant de Bourgogne.